Дијабетес
Дијабетес
Шеќерната болест (дијабетес) е хронично заболување, кое се јавува кога панкреасот не продуцира доволно инсулин или пак кога веќе произведениот инсулин телото не може ефективно да го искористи.
Смртноста од оваа болест на годишно ниво е застапена со 5 %. Најголем број на случаи заболени од дијабетес се на возраст од 45 до 64 години. Во Република Северна Македонија има околу 180.000 лица заболени од дијабетес.
Симптоми
- Зголемена глад и жед
- Често мокрење
- Заматен вид
- Јадеж и чести инфекции на кожата
- Замор
- Променливо расположение
- Зголемена телесна тежина
Ризик фактори за дијабетес:
- Постара возраст
- Генетска предиспозиција
- Здебеленост особено околу стомакот
- Физичка неактивност
- Предходно постоење на дијабетес во бременост
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина за појавата на дијабетес е зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и намалена физичка активност. Најголем ризик за појава на дијабетес тип 2 посебно кај постарите, е зголемената телесна тежина и дебелина.
Компликации :
- Oштетување на видот
- Чести инфекции на кожата
- Срцев удар
- Мозочен удар
- Нарушена циркулација на крвта во пределот на нозете
- Оштетување на нервите поради што се јавува трнење и губење на чувството за осет
- Оштетување на бубрезите
- Воспаление на непцата и парадонтопатија
- Зголемен ризик за појава на одредени видови на рак
Целокупниот ризик за смртност кај луѓето со дијабетес е зголемен за двојно. Но, оваа состојба лесно се дијагностицира, а со правилна едукација може да се превенира и контролира.
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Зголемената телесна тежина и дебелина, имаат големо здравствено и економско влијание на
секое ниво во општеството. Најсовремените научни истражувања укажуваат дека дебелината
не е само болест на животниот стил, туку е комплексна состојба предизвикана од сплет на
повеќе социолошки, психолошки и биолошки фактори. Поголемиот дел од светската
популација живее во држави каде стапката на смрт заради дебелина е драстично поголема од
стапката на смрт заради потхранетост.
Дебелината е космополитска болест на сите раси во светот. Одредени етнички
и расни групи се чини дека се особено предиспонирани (Пима Индијанците од
Аризона), пацифичките острови (Полинезијa, Микронезија, Маори), a
Афроамериканците и шпанската популација (Мексикански или Порторико по
потекло) во Северна Америка се особено наклонети кон дебелина.
Стапките на натхранетост и дебелина се зголемуваат низ цел свет со децении. Според
податоците на Светската здравствена организација
1
, дебелината речиси за три пати е
зголемена од 1975 година. Во 2016, повеќе од 1,9 милијарда возрасни, над 18 години биле со
зголемена телесна тежина. Од нив, обезни биле преку 650 милиони. Во групата на возрасни
над 18години, 39% биле натхранети во 2016 година, а 13% биле дебели.
Дебелината е застапена и во детската возраст. Преку 340 милиони деца и адолесценти на
возраст од 5 до 19 години биле дебели во 2016 година. Тоа што загрижува е дека и
најмладите, на возраст под 5 години не се поштедени од оваа пандемија, бидејќи дури 38
милиони деца под 5 годишна возраст биле натхранети или дебели во 2019 година.
Дебелината е сè повеќе присутна и во нашата држава. Податоците на Институтот за јавно
здравје на РМ од 2017 покажуваат дека 62,7% од мажите и 48,4% од жените на возраст над 18
години имаат зголемена телесна тежина, а обезни се 19,6% и 17,2% од нив, последователно
2
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Основната причина лежи во
зголемениот внес, а намалена потрошувачка на калории. Тоа значи зголемен внес на високо
калорична храна, брза храна, обилни оброци, храна богата со масти и шеќери, слатки сокови
со многу шеќери и конзерванси, недоволен внес на овошје и зеленчук, а во исто време и
зголемување на физичката неактивност заради прекумерно гледање ТВ и користење
компјутер, видео игри и слично. Секако и седентарниот начин на работа и транспорт, како и
забрзаната урбанизација придонесуваат од своја страна за намаленото движење.
За проценка на степенот на исхранетост се користи индекс на телесна маса – BMI (Bo
Како можам да ја спречам дебелината и дијабетесот ?
Здрава исхрана и редовна физичка активност е ефективна формула против дебелина и дијабетесот.
Храна која се препорачува:
- Интегрални житарици
- Зеленчук
- Овошје (со лушпа)
- Козјо сирење
- Мисиркино месо
- Риба (речна и морска)
- Варена храна
додека пак храна која треба да се избегнува:
- Црвено месо
- Слатки, торти, колачи
- Газирани пијалоци
- Алкохол
- Конзерирана храна
- Пржена храна
Препораки за здрави животни навики во превенција на дијабетесот
- Последниот дневен оброк да биде минимум 3-4 часа пред спиење.
- Дневен внес од 4-6 чаши вода.
- Повеќе свежа и сезонски одгледувана храна.
- Овошјето да се јаде 30 мин – 1 час пред оброк или 3 часа по оброк, бидејќи е лесно сварливо и ако се јаде веднаш по оброкот гние од храната што претходно сме ја консумирале.
- Конзумирање на ферментирани млечни производи (ќефир,сурутка)
- Употреба на ладно цедени масла (маслиново, ленено, сончогледово и др.)
- Редовен внес на диетални влакна од различни извори (житарици, ориз, морков, грав, грашок, цитрусно овошје, јаболка, итн.).
- Конзумирање на риба двапати неделно.
- Секојдневна умерена физичка активност – пешачење, возење велосипед, пливање, гимнастика и фитнес, во зависност од здравствената состојба.
- Неконзумирање на алкохол и цигари.
